افزایش کبد چرب در ایرانیان در سایه چاقی و کم تحرکی - کشتی کروز

یک فوق تخصص بیماری های کبد و گوارش بالغین دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به شیوع بالای کبد چرب در کشور، گفت: این بیماری در کشور حتی از میانه جهانی بالاتر است، طبق بعضی آمار شیوع کبد چرب در ایران حدود 40-30 درصد در جمعیت بالای 18 سال گزارش شده است.

دکتر بهزاد حاتمی با اشاره به این که به طور کلی کبد چرب به دو نوع الکلی و غیر الکلی تقسیم می گردد، اظهار کرد: کبد چرب الکلی در پی مصرف طولانی الکل ایجاد می گردد و کبد چرب غیرالکلی عمدتا در زمینه سندرم متابولیک مثل چاقی، دیابت و چربی خون بالا فرد را مبتلا می نماید.

وی با اشاره به این که کبد چرب یعنی رسوب چربی در کبد به مقداری که بیش از پنج تا 10 درصد وزن کل آن را تشکیل می دهد، اظهار کرد: پیشرفت رسوب چربی در کبد ممکن است باعث ایجاد التهاب در سلول های کبدی و در پی آن به مرور باعث ایجاد فیبروز پیشرفته کبدی و سیروز گردد.

این فوق تخصص بیماری های کبد و گوارش بالغین، ادامه داد: کبد چرب در بیشتر موارد علامتی ندارد و بیمارانی که غالبا به طور اتفاقی سونوگرافی شکم به دلایل دیگر انجام می دهند متوجه چرب بودن کبد خود می شوند و یا در طی آنالیز دلیل افزایش آنزیم های کبدی، کبد چرب تشخیص داده می گردد.

وی با بیان این که کبد چرب در صورتی که علامت دار گردد با نشانه هایی، چون احساس کسالت و خستگی، تهوع و درد یا ناراحتی مبهم در سمت راست بالای شکم خود را نشان می دهد، تاکید نمود: در صورتی که کبد چرب باعث التهاب و آسیب پیشرونده کبد گردد می تواند منجر به بیماری پیشرفته کبدی یا سیروز گردد.

او ادامه داد: کبد چرب شایع ترین دلیل بیماری مزمن کبدی در کشور های غربی به شمار میرود و شیوع آن بین 10 تا بیش از 40 درصد (بطور میانه 25 درصد) است.

حاتمی در ادامه به شیوع بالای کبد چرب در ایران اشاره نمود و شرح داد: این بیماری در کشور حتی از میانه جهانی بالاتر است، طبق بعضی آمار موجود شیوع کبد چرب در ایران حدود 40-30 درصد در جمعیت بالای 18 سال است.

وی شایع ترین سن بروز کبد چرب را دهه چهارم و پنجم زندگی مطرح کرد و گفت: بیماری کبد چرب در مردان شایع تر است، ولی در عین حال بعضی مطالعات نیز شیوع بالاتر کبد چرب در زنان را گزارش نموده اند.

این فوق تخصص بیماری های کبد و گوارش بالغین، ادامه داد: با توجه به سیر روزافزون شیوع اضافه وزن و چاقی در بچه ها، به نظر می رسد که سن شیوع کبد چرب پایین تر شده است و افزایش شیوع کبد چرب در بچه ها زنگ خطری است که باید توجه جدی به آن معطوف داشت.

وی افزود: پیروی از سبک غلط زندگی، کم تحرکی و استفاده روزافزون از تنقلات و غذا های آماده پر کالری (فست فود) از عوامل مهم افزایش شیوع کبد چرب در بچه ها و بزرگسالان است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان این که اضافه وزن و چاقی، دیابت، چربی خون بالا و سندرم متابولیک از عوامل خطر عمده ابتلا به کبد چرب هستند، شرح داد: بعضی بیماری ها نیز از جمله کم کاری تیروئید، سندرم تخمدان پلی کیستیک، آپنه انسدادی در موقع خواب ممکن است با کبد چرب همراه باشند. بعلاوه بعضی دارو ها نیز ممکن است باعث ایجاد کبد چرب شوند. عوامل ژنتیکی و تفاوت های قومی نژادی نیز در ایجاد کبد چرب نقش دارند.

وی بعلاوه درباره ضرورت درمان بیماری کبد چرب گفت: کبد چرب در صورت عدم درمان علاوه بر این که ممکن است باعث آسیب پیشرونده کبدی، سیروز کبدی، نارسایی کبدی و بالاخره سرطان کبد گردد، به عنوان عامل خطر عمده برای بیماری های قلبی عروقی نیز به شمار می رود. نخستین و اساسی ترین اقدام درمانی برای کبد چرب، ورزش و کاهش وزن است.

حاتمی با اشاره به این که بیمارانی که اضافه وزن یا چاقی دارند باید با اصلاح شیوه زندگی خود، ورزش و رژیم غذایی به کاهش وزن مبادرت نمایند، افزود: در این افراد کاهش وزن سریع به هیچ وجه توصیه نمی گردد؛ به طوری که حتی ممکن است باعث تشدید آسیب کبدی نیز گردد.

وی ادامه داد: مقدار توصیه شده مجاز برای کاهش وزن 0.5 تا یک کلیوگرم در هفته است و در عین حال بهتر است این افراد روزانه حداقل 45-30 دقیقه ورزش میانه (حداقل پنج روز در هفته) داشته باشند.

به گفته وی، در درصدی از افراد که اضافه وزن و چاقی نیز دارند (حدود 20-10 درصد) ممکن است کبد چرب ایجاد گردد که در این گروه نیز ورزش منظم به بهبود کبد چرب یاری می نماید.

وی با تاکید بر کنترل مناسب قند خون در بیماران دیابتی و کنترل فشار خون و چربی خون به مبتلایان کبد چرب توصیه کرد: در بعضی موارد نیز با تجویز پزشک استفاده از درمان دارویی ضرورت دارد.

وی ادامه داد: توصیه می گردد افراد مبتلا به کبد چرب از مصرف غذا های پرکالری و پرچرب و به ویژه پرکربوهیدرات مانند فست فود، شیرینی جات و نوشابه های گازدار و خصوصا الکل اجتناب نمایند. مصرف میوه ها و سبزیجات تازه در این بیماران توصیه می گردد، البته باید توجه داشته باشند مصرف بیش از حد میوه هایی که محتوای فروکتوز بالایی دارند نیز باید خودداری نمایند.

بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، او در سرانجام با بیان این که مصرف قهوه نیز در بیماران مبتلا به کبد چرب مفید است، گفت: البته مصرف بیش از حد قهوه به هیچ وجه توصیه نمی گردد.

منبع: ایسنا