تماشا بختک؛ از خرافه تا واقعیت ، علائم فلج خواب چیست؟ ، اگر این موجود خیالی روی سینه تان می نشیند بخوانید! - کشتی کروز

خبرنگاران - مریم ورشو: بی شک شما هم نام بختک را شنیده اید، حتی بعضی افراد در جمع از شب هایی روایت می نمایند که بختک به آنها حمله نموده و قصد خفه کردن شان را داشته است. این افراد معمولا وقتی از این موجود خیالی حرف می زنند می گویند بختک روی سینه شان می نشیند و تمام بدن شان را فلج می نماید.

اما واقعیت این است که پشت این افسانه ها و باورهای عامیانه درباره این موجود تخیلی، واقعیتی علمی نهفته است. ناتوانی و قفل شدن بدن انسان در خواب به فلج خواب شناخته شده است؛ فرد در این حالت با از دست دادن کنترل عضلانی خود که به آتونی معروف است، با اینکه احساس بیداری می نماید، اما در حرکت دادن عضلات خود ناتوان است و در خواب نسبت به این موضوع آگاهی نیز دارد.

• برترین ویتامین ها برای بهبود خواب | با این ویتامین ها بی خوابی خود را درمان کنید

دکتر میترا حکیم شوشتری روانپزشک و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در این باره گفت: فرد زمانی دچار فلج خواب می گردد که در خواب نتواند حرکت کند و عضلاتش با او همراهی ننمایند. عدم ناتوانی در حرکت حین خواب سبب می گردد که احساس ترس و نگرانی هم کند.

وی گفت: اگر شخصی در روز به طور ناگهانی از حال برود و به خواب ناگهانی فرو برود، در شب هم دچار ناتوانی در حرکت دادن عضلات گردد و بعلاوه اگر دچار توهم شنوایی درشروع و خاتمه خواب گردد ... مبتلا به فلج خواب است و این عوامل از مهم ترین علائم این بیماری هستند.

نقش ژنتیک

حکیم شوشتری با اشاره به اینکه ژنتیک در بروز فلج خواب نقش دارد، اضافه کرد: معمولا کسانی که دچار فلج خواب می شوند به صورت ژنتیکی از دیگر اعضای خانواده به ارث برده اند. اگر فردی در بین اعضای خانواده یا فامیل درجه یک شما به مشکل فلج خواب دچار باشد، احتمال آنکه شما هم به این مشکل دچار شوید بیشتر خواهد بود.

این روانپزشک ادامه داد: حتی افرادی که دچار فلج خواب می شوند ممکن است در طول روز هم آن را تجربه نمایند و صرفا مختص شب نیست. در این حالت شخص بدون اینکه میل به خوابیدن داشته باشد ناچار می گردد در روز چرت بزند. فلج خواب یا بختک معمولا باعث می گردد خواب منقطع باشد و کیفیتش پایین بیاید، بنابراین روی عملکرد روزانه هم تاثیرات منفی می گذارد. در این حالت درمان فردا مبتلا باید جدی پیگیری گردد.

حکیم شوشتری در پاسخ به این سوال که آیا در سن بلوغ فلج خواب تشدید می گردد و میانگین زمانی که فلج خواب طول می کشد چقدر است، گفت: این موضوع خیلی ربطی به دوران بلوغ ندارد و اختلالات خواب و سایر مسائل خواب، فلج خواب را تشدید می نماید. بعلاوه طول دوره هر حمله خواب می تواند از چند ثانیه تا زیر 30 دقیقه طول بکشد.

وی به تاثیر استرس نیز اشاره نمود و گفت: استرس به طور کلی کیفیت خواب را پایین می آورد. افراد به علت استرس و افکار منفی که دارند خواب کافی ندارند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران اضافه کرد: بعضی بروز فلج خواب را با تماشا کابوس مرتبط می دانند، اما در واقع چون فرد نمی تواند واکنش عضلانی داشته باشد و صدایش در نمی آید احساس ترس و ناتوانی می نماید پس لزوما همراه با کابوس نیست.

توهم و فلج خواب

حکیم شوشتری ادامه داد: افرادی که دچار بختک یا فلج خواب به صورت مداوم می شوند حتما باید به پزشکان فلوشیپ طب خواب مراجعه نمایند تا هر چه زود اختلالات خواب آنها درمان گردد. فلج خواب درمان دارویی دارد و معمولا این داروها با بالابردن سطح دوپامین و گاهی ریتالین و... یاری نماینده هستند. معمولا سیر درمانی فلج خواب طولانی است.

این روانپزشک به توهمی که به بعضی از افراد مبتلا به فلج خواب روی می دهد نیز اشاره نمود و گفت: در بعضی موارد افراد مبتلا دچار توهم شنوایی می شوند و گمان می نمایند که کسی موقع خواب رفتن یا موقعی که بیدار می شوند با آنها حرف می زند که بسیار آزاردهنده است. یا گمان می نمایند کسی روی سینه شان نشسته است و احساس منفعل بودن و اینکه کاری ازشان بر نمی آید آزارشان می دهد. این توهم ادراک حضور فردی دیگر روی قفسه سینه شان یا در اتاق و توهم اینکه فرد خودش را از بالا در تخت خواب می بیند در عین احساس ناتوانی در حرکت کردن، برایشان همراه با ترس فراوان است.

این روانپزشک در خاتمه گفت: بهبود کیفیت خواب این روزها بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. به ویژه که ما این روزها مشغله فکری زیادی داریم و با تکنولوژی و گوشی های همراه نیز بیش از گذشته سرو کار داریم. بنابراین رعایت بهداشت خواب بسیار اهمیت دارد. باید حداقل یکی دوساعت قبل از خواب فکر خود را با فعالیت های آرامبخش درگیر کنیم. مثلا خواندن اخبار در شبکه های اجتماعی مختلف را به قبل از ساعات خواب موکول نکنیم. بعلاوه نظم بخشیدن به خواب، افزایش زمان خواب و... همگی به بهداشت خواب یاری می نمایند.