وراثت گروه های خونی - کشتی کروز

مترجم: رزیتا ملکی زاده

منبع:راسخون

این مقاله اطلاعاتی را در مورد انواع مختلف گروه خونی و بعلاوه وراثت گروه های خونی ارائه می نماید. خون انسان حاوی عناصر اولیه مشابهی مانند پلاکتها، گلبولهای قرمز خون (RBC) و گلبولهای سفید خون (WBC) می باشد اما با این وجود همه خونها شبیه به یکدیگر نیستند. به منظور اطلاع از آنچه خون شما را از خون مادرتان متمایز می سازد، به خواندن خود ادامه دهید. اجزاء اصلی خون شامل پلاسما (جزء مایع خون)، سلولها یا گلبولهای قرمز خون و گلبولهای سفید خون می گردد. گروه های خونی هر دو والدین و به عبارتی هم پدر و هم مادر با یکدیگر، گروه خونی فرزند را مشخص می نمایند. قسمتهای مختلف بدن ما به وسیله خون، اکسیژن و سایر مواد مغذی را دریافت می نمایند. خون سالم نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش عملکرد اندامهای بدن ایفاء می نماید. اما هنگامی که دچار کمبود خون شده و مجبور به تزریق یا دریافت خون می شوید، نمی توانید هر خونی را بپذیرید. گروه خونی و یا نوع خون اهداء نماینده بایستی با گروه خونی فرد گیرنده مطابقت داشته باشد. گروه های خونی بر اساس وجود و عدم وجود آنتی ژن های خاصی مشخص می شوند. 8 نوع گروه خونی متداول وجود دارد.

بیشتر بخوانید:جدول انواع گروه خونی

گروه های خونی متداول

اجزاء اصلی خون شامل پلاسما (جزء مایع خون)، سلولها یا گلبولهای قرمز خون و گلبولهای سفید خون می گردد. گروه های خونی هر دو والدین و به عبارتی هم پدر و هم مادر با یکدیگر، گروه خونی فرزند را مشخص می نمایند. مواد آنتی ژنی ارثی یا موروثی (مولدهای آنتی بادی و یا به سادگی آنتی ژن ها) بر روی سطح سلولها یا گلبولهای قرمز خون (RBS) وجود دارند. به جز آنتی ژنهای A و B آنتی ژن دیگری تحت اسم فاکتور Rh (ار هاش) هم به هنگام مشخص گروه خونی فرد مورد توجه قرار می گیرد. سیستم های مختلفی جهت طبقه بندی خون بکار برده می گردد، اما در این مقاله نگاهی به سیستم گروه خونی ABO با فاکتور Rh (فاکتور رزوس) می اندازیم. وجود و عدم وجود آنتی ژنهای A و آنتی ژن های B و وجود و عدم وجود آنتی ژن رزوس D(Rhesus-D)، نوع گروه خونی را مشخص می نمایند. در این بخش فهرستی از گروه های خونی اصلی را نشان می دهیم.

گروه خونی A: سلولهای قرمز خون دارای آنتی ژن A و پلاسما حاوی آنتی بادی های آنتی ـ B (anti-B) می باشد.

گروه خونی B: سلولهای قرمز خون دارای آنتی ژن B و پلاسما حاوی آنتی بادی های آنتی ـ A می باشد.

گروه خونی AB: سلولهای قرمز خون دارای هر دو آنتی ژن A و B بوده و پلاسما حاوی هیچ کدام از آنتی بادی های آنتی ـ A و آنتی ـ B نمی باشد.

گروه خونی O: سلولهای قرمز خون نه دارای آنتی ژن A و نه آنتی ژن B است و پلاسما حاوی هم آنتی بادی های آنتی ـ B و هم آنتی ـ A می باشد.

با توجه به وجود و یا عدم وجود فاکتور Rh، هشت گروه خونی A Rh+، A Rh-، B Rh+، B Rh-، AB Rh+، AB Rh-، O Rh+، و O Rh- وجود دارد.

الگوی های وراثتی گروه های خونی

آنتی بادی های آنتی ـ A و آنتی ـ B در طول سالهای اولیه زندگی در پاسخ و واکنش به غذا، ورود باکتریها و ویروسها به بدن ایجاد می شوند. حساس سازی جنینی مسئول ایجاد آنتی بادی Rh-D در خون نوزاد است. گروه خونی نوزاد به وسیله گروه خونی هم پدر و هم مادر مشخص می گردد. در ادامه جدول انواع گروه های خونی آورده شده است که به شما در درک بهتر نوع گروه خونی امکان پذیر در کودک یاری می نماید.

جدول فوق نشان می دهد که والدین با گروه خونی O می توانند فرزندی تنها با گروه خونی O داشته باشند. چنانچه هر دو والدین دارای گروه خونی A باشند، آنگاه می توانند فرزندی یا با گروه خونی A و یا گروه خونی O داشته باشند. هنگامی که هر دو والدین دارای گروه خونی B باشند، فرزند آنها می تواند دارای یا گروه خونی B و یا گروه خونی O باشد. فرزندی می تواند دارای گروه خونی A، B، AB و یا O باشد که یکی از والدین او از گروه خونی A و دیگری از گروه خونی B برخوردار باشد و یا هنگامی که هر دو والدین دارای گروه خونی AB باشند. به طور مشابه هنگامی که یکی از والدین دارای گروه خونی A و دیگری دارای گروه خونی AB باشد، فرزند آنها می تواند با گروه های خونی A، B و یا AB متولد گردد. یکی از والدین با گروه خونی B و دیگری با گروه خونی O می توانند فرزندی با گروه خونی B و یا O داشته باشند. علاوه بر آن، هر دو والدین با خون از نوع Rh+ می توانند دارای فرزندی با خون از نوع Rh- شوند. به منظور اطلاع از وراثت فاکتور Rh می توانید به جدول ذیل رجوع کنید.

استثناهایی هم در قواعد فوق از وراثت گروه های خونی وجود دارد و به آنها فنوتیپ های بمبئی می گویند به این علت که نخستین بار در بمبئی کشف شدند. ازدواج خویشاوندی که در آن والدین دارای نسبت خونی با یکدیگر هستند (به اسم مثال عموزاده، دایی زاده، یا خاله زاده اول) اغلب فرزند آنها دارای گروه خونی بمبئی می گردد. چنانچه آنها به خون احتیاج داشته باشند، ضروری است که آن را از بمبئی دیگری دریافت دارند. اغلب اوقات، خون دریافتی از افراد دارای نسبت خونی (به خصوص خواهر و برادر) با خون افراد دارای گروه خونی بمبئی مطابقت دارد.