هشدار درباره آسیبی که سنگ نگاره های کاخ خورشید با نقش قهرمانان و پهلوانان شاهنامه را تهدید می نماید - کشتی کروز

این سنگ ازاره ها با نقش پهلوانان شاهنامه فردوسی همچون اسفندیار، پشوتن، بهرام چوبین و رستم نزدیک به دو دهه است در فضای باز موزه پارس نگهداری می گردد و بارها درباره تخریب آنها هشدار داده شده است. سیاوس آریا، کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی بتازگی تصاویری را از شرایط نگهداری این سنگ ازاره های کاخ خورشید منتشر نموده و در این باره گفت: قهرمانان و پهلوانان شاهنامه فردوسی که پیکره آنها روی سنگ تراشیده شده و در حیاط موزه پارس یا عمارت کلاه فرنگی شیراز قرار دارند، بر اثر بی توجهی و فراموشی و رخنه عوامل طبیعی همچون باد و باران و آفتاب و عوامل بیولوژیکی ایستاده می میرند.

به گفته او، این سنگ نگاره ها در اصل سنگهای ازاره کاخ خورشید بوده که در دهه هشتاد خورشیدی از اداره آموزش و پرورش به نزدیکترین مکان موجود یعنی موزه پارس جابجا شده و با داربست هایی در انتهای حیاط موزه نصب شده است که در زمان خود کاری مناسب بوده و برای نجات بخشی این سنگهای ازاره اجرا شده است اما اکنون این شیوه نگهداری مناسب نیست و نیازمند کارشناسی و نصب سایه بانی با استانداردهای بین المللی بر پایه منشورهای حفاظت و بازسازی جهانی است که هم از رخنه عوامل طبیعی، همچون باد و باران و آفتاب پیشگیری کند و هم منظره آن را خدشه دار نکند.

این فعال میراث فرهنگی با بیان اینکه گذشت زمان و رخنه عوامل طبیعی سبب شده تا پایین سنگ نگاره ها پوسیده و فرسوده شده و در بخشهایی کامل آسیب ببیند، اضافه کرد: این سنگ نگاره ها در کنار درختان، گلها و گیاهان قرار گرفته که با آب دادن به درختان به زیر پوسته سنگ ها رخنه نموده و سبب پوسیدگی و فرسودگی آنها می گردد که با نگاهی دقیق و ریزبینانه میتوان به اثرات منفی و زیان بار این کار پی برد. از همین رو، بایسته است تا مکان سنگ نگاره ها در بخش دیگری از حیاط موزه جانمایی گردد یا با درختان و گیاهان و گلها فاصله مناسبی داشته باشد تا از رخنه گیاهان پیشگیری گردد.

آریا بعلاوه گفت: روی نقش و نگاره های پهلوانان و قهرمانان شاهنامه فردوسی اثرات آسیب ها به روشنی آشکار و نمایان است.

او تاکید نمود: سنگ های ازاره کاخ خورشید که نگاره و نقش قهرمانان شاهنامه فردوسی روی آنها تراشیده شده، نیازمند رسیدگی فوری و نگاه مسئولانه و دلسوزانه مدیران میراث فرهنگی استان و درک شرایط موجود است. نگذاریم قهرمانان شاهنامه فردوسی که در نقاط دیگر ایران نمونه های سنگی آن کمیاب است، ایستاده بمیرند.

بنابر توضیحات این کنشگر میراث فرهنگی، کاخ خورشید که چسبیده به کاخ همایونی بوده و روبروی ارگ کریم خان زند قرار داشته، به یکی از پسران فتحعلی شاه تعلق داشت. برپایه اسناد موجود، کاخ خورشید یکی از زیباترین کاخ های سرزمین پارس و حتی جنوب ایران بوده که آیینه کاری های بسیار مجللی داشته است. سنگ ازاره های این کاخ با نقش های قهرمانان و پهلوانان شاهنامه فردوسی همچون اسفندیار، پشوتن، بهرام چوبین و رستم مزین شده و قدمت آن به دوره قاجار می رسد که از دهه هشتاد به حیاط موزه پارس جابجا شده است. کاخ خورشید در پی ساخت و توسعه در سال 1316 خیابان کریم خان زند نابود شد.