قم گنجینه ای از صنایع دستی گوناگون است - کشتی کروز

صنایع دستی در استان قم مثل دیگر نقاط ایران از قدمت زیادی برخوردارند و علت اصلی این موضوع شاید موقعیت جغرافیایی کویری استان قم باشد. با توجه به این که در منطقه ها کویری فعالیتهای کشاورزی و دامپروری کمتر می توانند رونق داشته باشند در نتیجه مردم این منطقه ها به خصوص روستاییان برای تامین معاش خود دست به کار در بخش صنایع دستی شده اند تا به امروز یکی از بخش های مولد مالی در سطح استان قم، حوزه صنایع دستی باشد.

قم بعلاوه به علت قرار گرفتن حرم حضرت معصومه (س)، مسجد جمکران و ده ها بقاع امامزاده واجب التعظیم سالانه پذیرای نزدیک به 20 میلیون نفر زائر است که از این رو صنایع دستی می تواند بازار پر رونقی در این استان داشته باشد.

بیستم خرداد روز صنایع دستی است و به همین منظور در گزارشی به معرفی صنایع دستی معروف قم بعلاوه آنالیز مسائل این حوزه پرداخته شد گرچه به نظر بیشتر کارشناسان و فعالان حوزه صنایع دستی بازار فروش محصولات مهمترین دغدغه شان محسوب می گردد.

منبت کاری، خرمهره سازی، نگارگری و تذهیب، رودوزی سنتی، انگشتر سازی، تزیینات پارچه ای، قلمزنی، گیوه دوزی، قالی باقی، معرق ساقه گندم، خراطی روی چوب و شیشه گری از شاخص ترین صنایع دستی قم هستند.

از دیگر صنایع دستی شاخص قم میتوان به صنایعی چون کاشیک اری، درودگری، سفالگری و سرامیک سازی، سنگ تراشی و حکاکی سنگ، مروارید بافی، بافته های سنتی، نقاشی سنتی، معرق کاری، تزیینات معماری، تزیینات پارچه ای، رنگرزی گیاهی، قلم زنی، صحافی سنتی و چلنگری اشاره نمود.

از محصولات منحصر بفرد و یکه تاز قم در صنایع دستی فرش ابریشم دستباف است. این فرش از نظر نقشه اصیل و رنگ آمیزی بعلاوه کیفیت میتوان گفت در جهان رتبه اول را برخوردار است و در اروپا علاقمندان زیادی دارد. از ویژگی های فرش ابریشم استان قم این است که به میزان ای زیبا و ظریف بافته می گردد که در نگاه اول به نظر می رسد این یک تابلوی نقاشی است.

و اما انگشتر دیگر محصول صنایع دستی قم است که معروفیت زیادی دارد . نامگذاری قم به نام شهر ملی انگشتر دی سال 99 انجام شد و این کار آغاز کننده حرکت برای توسعه این هنر در سطح ملی و بین المللی بود، حرکتی که نیازمند حمایت سازمان ها و حتی هنرمندان از این هنر است.

به گفته کارشناسان، هنر انگشتر سازی قم قدمتی به بلندای قدمت تپه قلی درویش دارد و این نشان می دهد از گذشته های دور این هنر مورد توجه مردم مشرق زمین بوده است.

خرمهره قم نیز در سطح کشور یک صنعت دست ساز مشهور است و در حال حاضر انواع مختلفی از آن در شهر قم فراوری می گردد. کارشناسان در خصوص خرمهره می گویند که از لحاظ رنگ شناسی، رنگ آبی می تواند اشعه های منفی را جذب نموده و موجب شادی و نشاط گردد و رنگ آبی زیبای خرمهره باعث جذابیت شده و آرامش خاصی به انسان می دهد. البته هر چند که خواص بیشتری هم دارد.

از 365 رشته صنایع دستی ایران 100 رشته از صنایع دستی در قم شناسایی شده که از این تعداد 75 نوع آن هنوز هم موجود می باشد و بقیه آن در حال منسوخ شدن هستند.

موزه صنایع دستی قم؛ مجموعه ای از اقلام نفیس

موزه صنایع دستی قم که در خانه تاریخی یزدان پناه دایر شده، دارای آثاری از محصولات ممتاز و شاخص صنایع دستی قم و بخش کارگاه های زنده فراوری صنایع دستی استان است.

در بخش محصولات در حال حاضر آثاری از رشته های سفال و سرامیک، خرمهره، معرق چوب، قلم زنی روی مس، نقاشی روی شیشه، تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی و بعلاوه لباسهای سنتی استان به نمایش درآمده است.

بخش کارگاه ها نیز شامل فراوری سفال، رودوزی های سنتی (سرمه دوزی، سوزن دوزی و…) و معرق چوب می باشد. این موزه در خیابان 19 دی (باجک)، کوچه 11 واقع شده و در دو نوبت صبح و عصر پذیرای بازدید علاقمندان است.

اقدام های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قم در راستای فروش محصولات

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قم پیرامون اینکه قم گنجینه ای از صنایع دستی گوناگون است، گفت: عملیات بهسازی و سفیدکاری طاق بازار کهنه قم به اتمام رسیده و این بازار ظرفیت چند منظوره گردشگری، تاریخی و عرضه محصولات هنرمندان صنایع دستی را در خود جای داده است.

علیرضا ارجمندی در جمع فعالان صنایع دستی قم اضافه نمود: بعلاوه بازار شمسه نیز موقعیت مواصلاتی و عرضه محصولات هنرمندان صنایع دستی استان را دارد؛ در حال حاضر یک فضای 20 هکتاری نیز برای احداث شهرک انگشتر و عقیق قم در دست مطالعه و آنالیز است.

وی یادآور شد: غرفه های مسجد اهل بیت (ع) در عوارضی قم-تهران به علت حجم بالای مسافران ورودی و خروجی از قم، ظرفیت بالقوه برای ایجاد بازارچه دائمی صنایع دستی را دارد.

ارجمندی بیان نمود: ظرفیت صنایع دستی در استان قم مغفول مانده و طی سالهای گذشته این ظرفیت بالا به حاشیه رفته است.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قم ادامه داد: ایجاد تشکل و انجمن های صنایع دستی برای خروج این رسته ها از حاشیه، هویت یابی و قدرت چانه زنی مورد حمایت مسئولان استانی است.

وی در ادامه گفت: بازار فروش مهمترین مشکل فعالان صنایع دستی است و در حال حاضر بسیاری از صنایع دستی قم فاقد بازار عرضه در سطح این استان است.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قم اعلام نمود: اگر بازار عرضه محصولات صنایع دستی در قم مانند استانهای دیگر سهل و آسان گردد و بعضی مسائل کنونی آن مانند بیمه و سایر عوارض حذف گردد، شرایط این صنعت در قم نیز مانند اصفهان، کرمان و شیراز خوب می گردد.

ارجمندی نزدیکی به حرم مطهر حضرت معصومه (س) و طراحی سنتی را دو مزیت بازار کهنه قم دانست و اضافه نمود: در بافت تاریخی ارزشمند موجود در هسته مرکزی شهر فضاهای بسیار مطلوبی برای توسعه گردشگری و توسعه صنایع دستی و سایر مشاغل سنتی وجود دارد که تا به امروز مغفول مانده است.