خاطرات یک تعزیه خوان از کیارستمی و خسرو شکیبایی - کشتی کروز

به گزارش خبرنگاران، حاج مرتضی صفاریان یکی از تعزیه خوان های قدیمی است و از مهم ترین موافق خوان های تعزیه در ایران است که چند سال قبل در پروژه ای که عباس کیارستمی با موضوع تعزیه در ایتالیا به صحنه برد، شرکت داشت.

ماجرای این تعزیه هم از این قرار بود که زنده یاد کیارستمی بیش از 10 سال قبل چند مجلس تعزیه را در چند مکان مختلف در خوانسار فیلمبرداری می نماید و بعد آن را به شکل ویدئوآرت به مدت حدود 20 شب در شهر رم ایتالیا اجرا می نماید. او در این اجرا چهار پرده شبیه پرده های سینما در اطراف یک صحنه می آویزد که روی آن، تصاویری از مردمی که هنگام اجرای تعزیه در ایران فیلمبرداری شده بودند، نمایش داده می شد و در میان صحنه هم یک گروه ایرانی با روایتی از وقایع کربلا، برای ایتالیایی ها تعزیه اجرا می کردند.

صفاریان که خودش این روزها در شهر نیم ور استان مرکزی هر شب تعزیه اجرا می نماید، درباره این برنامه و آشنایی اش با کیارستمی در گفت وگویی با خبرنگاران اعلام کرد: چند سال قبل، دهه محرم در مسجد بلال صداوسیما تعزیه اجرا می کردیم و آقای کیارستمی در آنجا با ما آشنا شد. ایشان ابتدا خواست چند مجلس تعزیه در حسینیه ای در تهران اجرا کنیم و بعد از آن به دلیل علاقه ای که داشت همراه ما به خوانسار آمد تا تعزیه ای را که از اربعین تا 28 صفر اجرا می کنیم ببیند و فیلمبرداری کند.

او با اشاره به این که آن موقع سرپرستی آن گروه را علاء الدین قاسمی برعهده داشت، اضافه کرد: برنامه ایشان این بود که از حسینیه و جمعیتی که در آنجا برای دیدن تعزیه جمع می شوند، فیلمبرداری کند و بعد هم آن را بر پرده ای در ایتالیا به نمایش بگذارد. البته این را بعدها فهمیدیم. کار بسیار جالبی شد و با استقبال خوبی هم همراه بود. ایشان نگاه جالبی به تعزیه داشت و این کار را هم با سلیقه خودش انجام داد که من هم آن را دوست داشتم.

صفاریان گفت: عباس کیارستمی تمایل داشت از این کارها، بیشتر انجام دهد، چون برنامه ای که در ایتالیا اجرا کرد، خیلی خوب گرفت، اما متأسفانه عمرش کفاف نداد.

این تعزیه خوان همچنین تامین خوب اقتصادی و استقبال مردم را از دلایل اصلی اجرای تعزیه در شهر نیم ور دانست و در ادامه، به خاطره دیگری از خسرو شکیبایی اشاره نمود و گفت: خدا خسرو شکیبایی را بیامرزد. من با او نیز یک کار تلفیقی از تعزیه و تئاتر داشتم که خیلی خوب بود و همان باعث آشنایی ما شد و بعد از آن، هر از گاهی با هم در ارتباط بودیم.

وی اعلام کرد: آقای شکیبایی با عشق و علاقه ای که داشت آن پروژه را به خوبی دنبال کرد. یادم می آید کار در تالار محراب اجرا شد و خسرو شکیبایی نقش یک راوی را داشت که در پاسخ به بازیگری در نقش جابر بن عبدالله انصاری که اسمش را فراموش نموده ام، وقایع پیش آمده در کربلا را تعریف می کرد. مثلا یک شب ماجرای حر را می گفت و شب بعد ماجرای علی اکبر (ع) را تا در نهایت به عاشورا می رسیدیم که تمام این روایت ها را به شکل تعزیه روی صحنه اجرا می کردیم.

صفاریان ادامه داد: خوب به یاد دارم که در شب روایت عاشورا قتلگاه را اجرا کردیم که در آنجا من شمر بودم و با آنچه روی صحنه بردیم، مردم بسیار تحت تأثیر نهاده شدند تا جایی که دو نفر هم بیهوش شدند، همین باعث شد بازیگر دیگر نمایش به دلیل این که شخصیت شمر و کاری که می کرد بسیار مورد توجه نهاده شد، انتقاد کند؛ ولی خسرو شکیبایی در دفاع از آنچه اجرا شد گفت، کار درست همین است که شمر به گونه ای عمل کند که مردم شورش نمایند.