(تصاویر) فاجعه در بازسازی قلعه پرتغالی ها - کشتی کروز

جهت دریافت خدمات بازسازی ساختمان با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. از طراحی پلن بازسازی تا اجرای جز به جز بازسازی منزل، ویلا و ساختمان اداری تخصص ماست.

به گزارش ایسنا، همه حرف ها از حفاظت، بازسازی و ساماندهی قلعه 400 ساله یعنی یکی از برند های جزیره برای جذب گردشگر شروع شد؛ اما به نظر می رسد آخر و عاقبتش آن طور که باید خوب نیست، حالا که قرار ها بر بازسازی قلعه چرخیده گویا راه را اشتباه می فرایند، هر چند نمونه های زیادی از این نوع بازسازی ها در بنا های تاریخی البته در گذشته ای - که توقعی از آن ها نبوده - وجود دارد، به خصوص وقتی قرار بر بازسازی و بازسازی یک بنای تاریخی اصیل باشد که بعد از حذف چند لایه دیواره متفاوت از مصالحِ قدیمی بنا که کاملا نزدیک به مصالح معمولیِ معاصر است به جداره تاریخی دست می یابند.

معلوم است که به قول معاون میراث فرهنگیه استان هرمزگان؛ کارِ بازسازی و دوخت و دوزِ ترک ها و جایگزینی سنگ های فرسوده و آواربرداری قلعه را بیش از یک سال است که شروع نموده اند؛ آن طور که عباس نوروزی،31 تیر سال گذشته از شروع بازسازی قلعه پرتغالی ها پس از 20 سال خبر داده وقتی که سوله ای که در حریم قلعه پرتغالی ها قرار داشت، برداشته شد، گفته است که در این مرحله یک میلیارد و 200 میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده است.

چند روز بعد یعنی هشتم مرداد رضا برومند- مدیر کل میراث فرهنگی استان هرمزگان - هم از شرایط بازسازی این قلعه شرح می دهد که از نیمه دوم سال 97 به طورجدی پیگیر بازسازی و ایمن سازی قلعه پرتغالی ها در جزیره هرمز بودیم که خوشبختانه در اردیبهشت ماه امسال، مبلغ یک میلیارد تومان از اعتبارات ملی برای بازسازی قلعه دریافت کردیم و بعد از آن محوطه سازی قلعه پرتغالی ها شروع خواهد شد که چشم انداز خیلی خوبی را برای قلعه به وجود خواهد آورد و می تواند بخشی از دغدغه های علاقه مندان به آثار تاریخی و فرهنگی را رفع کند.

همچنین بازسازی اضطراری قلعه را شروع کردیم و بخش هایی از قلعه مانند سربازخانه و درب ورودی قلعه و بخش هایی از قلعه که مشرف به دریا بوده و احتمال ریزش آن وجود داشت را بازسازی کردیم و امیدواریم با بازسازیی که صورت می گیرد، فرصتی پیش آید تا بخش دیگری از اعتبارات را جذب نموده و این قلعه را به عنوان مکانی با ویژگی های خاص تاریخی و اهمیتی که در جزیره هرمز دارد مکانی برای ورود گردشگران داخلی و خارجی کنیم.

با وجود این مصاحبه ها به نظر می رسد، در حالی که این مسئولان کوشش می کردند تا رضایت مردم جزیره را که خود به تنهایی سعی در ایجاد اشتغال در زمان حضور گردشگر در منطقه داشتند را جلب نمایند، راه را به اشتباه رفتند و در نخستین قدم به جای بازسازی دیواره ها و رفع کردن مسائل زیرساختی قلعه، سیل بندی به عنوان دیواره بازسازیی جلوی قلعه پرتغالی ها ساختند!

با خالی شدن زیر قلعه، آب به فرسایش شدیدتر قلعه یاری می نماید

اکنون جمشید بایرامی - مشاور گردشگری استاندار در جزیره هرمز و ایرانگرد - که به واسطه شیوع کرونا نتوانسته بود در طول پنج ماه گذشته به جزیره هرمز برود، در اواسط هفته سفری یک روزه به جزیره می نماید و با این صحنه در قلعه پرتغالی ها روبرو و همان اتفاق باعث شروع اعتراض ها نسبت به بازسازی این بنای تاریخی می گردد.

او نخست به قدمتِ 400 ساله قلعه اشاره می نماید که توسط پرتغالی ها ساخته شده و اکنون به یک مکانِ گردشگری برای گردشگران تبدیل شده است و ادامه می دهد: قلعه از نظر موقعیت جغرافیایی به گونه ای جانمایی شده که مشرف به بندرعباس است و خورشید از سمتِ راستِ آن طلوع و از سمتِ چپِ آن غروب می نماید و برای مصالح قلعه از مرجان، سنگ هایِ منطقه و رنگ گِلَک یا رنگ خاک سرخ - به دلیل قرارگیری معدن آن خاک - در منطقه استفاده شده است، در واقع استفاده از متریال بومی و همزیستی آن با محیط و اقلیمِ منطقه.

وی با بیان این که قلعه پرتغالی ها از نظر معماری بسیار اهمیت دارد، بیان می نماید: این قلعه از سالن ها، رواق ها و برج دیده بانی و دیگر عناصر یک قلعه تشکیل شده بود که متاسفانه در طول 40 سال گذشته با بی مهری های زیاد، آن اکنون فرسوده شده و در حال ریزش است، حتی تعدادی از لوله های توپِ قلعه در طول چند سال گذشته به سرقت رفته اند و باقی مانده ها احتیاج به بازسازی دارند.

او به شرایط امروزی قلعه نیز اشاره می نماید که با وجود احتیاج به ایجاد یک موج شکن در مقابل قلعه، این اتفاق رخ نمی دهد و با گذشت زمان بخش هایی از آن ریزش می نماید و به مرور آب زیر قلعه را خالی می نماید و در اثر باد های فرسایشی و آب شور، احتمالِ ریزشِ این اثر تاریخی هم زیاد می گردد.

بایرامی با اشاره به حضور مونسان - وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - در اواخر سال گذشته در جزیره هرمز و دستور برای اختصاص بودجه به این اثر تاریخی با هدف بازسازی، به اقداماتی که از زمان انقلاب اسلامی تا کنون در عرصه و حریم این قلعه اجرا شده؛ می گوید: در سال های شرکتی خاکِ سرخِ جزیره را برای ساختِ لوازم آرایشی به دیگر کشور ها می فروخت، از سوی دیگر چند سال قبل در کنار قلعه سوله ای آهنی و عظیم قرار داده شد و همه خاک را از آن جا دپو نموده و منتقل می کردند که خوشبختانه سال گذشته آن جمع آوری شد، هر چند اسیب زیادی به بنا وارد کرد.

قلعه را زیر خروار ها سنگ پنهان می نمایند!

مشاور استاندار در حوزه گردشگری در جزیره هرمز که نسبت به بازسازی های در حال اجرا روی دیواره قلعه معترض است، می گوید: به دلیل شرایط کرونا بعد از حدود 6 ماه توانستم سفری یک روزه به هرمز داشته باشم که با این شرایط روبرو شدم؛ آمده اند با سنگ ملون و سیمان روی مرجان ها و سنگ های قدیمی قلعه و خاکِ قرمز را پوشانده اند، از سوی دیگر، چون زیرساختِ دیواره ساروج است، با مصالح امروزی همخوانی ندارد و دیواره بعد از مدت فرو می ریزد.

او با تاکید بر این که قرار بوده دیواره قلعه ایمن سازی گردد و نه نو سازی؛ تاکید می نماید: از سوی دیگر در طرح بازسازیی شان دیواره قلعه را تا ارتفاع بیشتری از دیواره اصلی بالا برده اند، اگر این کار ادامه پیدا کند همه قلعه زیر خروار ها سنگ پنهان می گردد و دیگر اثری از آن دیده نمی گردد.

انگار جداره های تخت جمشید را سنگ می نمایند!

بایرامی شرایط امروز قلعه پرتغالی ها را مانند این می داند که جداره های تخت جمشید را سنگ نمایند یا دیواره عالی قاپو را کامپوزیت می نمایند و اظهار می نماید: باید همه جداره بنا و متریال آن را نگهداشت، باید این تاریخ و تمدن را نگه داریم و اجازه ندهیم کار بازسازی آن ها توسط افرادِ غلط انجام گردد.

وی با اشاره به اعتراضی که به میراث فرهنگی استان هرمزگان در این زمینه داشته است، می گوید: آن ها در پاسخ گفتند این طرح بازسازی توسط میراث فرهنگی کل کشور ابلاغ شده است و استان فقط آن را اجرا می نماید، در حالی که معتقدم چنین چیزی صحت ندارد، چون کارشناسان بازسازی در کار خود بسیار نخبه هستند، آن ها این نوع خطا را انجام نمی دهند.

او با بیان این که تا پیش از این هم به گردشگران اجازه می دادند تا از دیواره های قلعه بالا بفرایند، می گوید: مگر دیواره های یک قلعه 400 ساله چه قدر می تواند وزن تحمل کند که اجازه این کار را می دهند؟ اگر هر نفر 60 کیلو وزن داشته باشد، قطعا چند هزار تن فشار به دیواره های بنا آمده است، اما هیچ تدبیری برای این اتفاق هم ندارند.

مردم بومی بهتر از میراث بازسازی می کردند

بایرامی به رد ِ فرایندِ بازسازیِ دیواره قلعه پرتغالی ها توسط متخصصان اهل فن و کارشناسان میراث فرهنگی و بازسازی اشاره می نماید و این بازسازی را از دیدگاهِ ان ها یک فاجعه بیان می نماید و ادامه می دهد: این اقدام یک نوع تخریب فرهنگی است، معتقدم حتی مردم بومی همان طور که 400 سال قبل این قلعه را ساختند بهتر از کاری که امروز روی ان اجرا شده، بازسازی دیواره را انجام می دادند.

او در نهایت به گفت وگویش با معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی درباره این تخلف اشاره می نماید و خبر می دهد: وی نخست قول پیگیری این اتفاق را داد و یک ساعت بعد گفت که دستور توقف پروژه را داده است و همچنین تاکید نموده تا با تشکیلِ کمیته بازرسی و تحقیق، ان کارشناسان برای آنالیز فرایند بازسازی پروژه به هرمز بفرایند.

میراث فرهنگی، باید مستندات پیمانکار پروژه را به استانداری هرمزگان تحویل دهد

او با تاکید بر این که بر اساس خواسته استانداریِ هرمزگان قرار است مدیر کل میراث فرهنگی استان، شنبه 11 مرداد، همه مستندات را با مجوز های صادر شده به استانداری ارائه دهد، می گوید: شخص استاندار و معاونت عمرانی استانداری از او خواسته اند تا در این زمینه پاسخگو باشد.

وی با بیان این که به نظر من هر کس تخلفی درباره میراث فرهنگی به چشم ببیند و آن را اطلاع رسانی کند، دیده بان است، می افزاید: من خود را دیده بان می دانم، به همین دلیل به فرایند بازسازی این بنای تاریخی و ارزشمند جزیره هرمز اعتراض کردم.

مشاور گردشگری استاندار در جزیره هرمز با اشاره به صحبت های مدیر کل میراث فرهنگی استان هرمزگان مبنی بر این که طرح بازسازی از سوی وزارتخانه در تهران به آن ها داده شده است و خودشان نقشی در این بازسازی ندارند، ادامه می دهد: آیا آن ها طبقِ ضوابطِ طرح را در سطح استان نیز آنالیز ننموده اند؟ اگر آن ها به اشتباه بودن این بازسازی پی برده اند باید اعلام می کردند که اجرای این طرح از نظر میراث فرهنگی استان قابل قبول نیست، مگر میراث فرهنگیِ استان، پیمانکار است که نتواند به طرح، اعتراضی وارد کند.

او با اشاره به سکوت مدیر کل میراث فرهنگی استان هرمزگان در این زمینه، تاکید می نماید: آن ها موظف هستند همه اطلاعاتِ پیمانکار را به استانداری بدهند، از پروانه دفتر مهندسیِ مشاورِ طرح گرفته تا کارشناس بازسازی و شرکتی که این کار را بر عهده گرفته و رتبه بازسازیی آن شرکت و حتی میزانِ بودجه و مراحلِ بازسازیی کار. در این شرایط به نظر می رسد اتفاقاتِ اتفاق افتاده، باعثِ بروز یک تخلف عظیم در حوزه معماری و بازسازی آثار تاریخی بوده است.

از کارشناسان بازسازی پرتغالی برای بازسازی قلعه یاری بگیرید

وی با بیان این که قلعه پرتغالی ها یک میراث ملی و متعلق به 80 میلیون ایرانی است، ادامه می دهد:معتقدم اگر پرتغالی ها نیز این تصاویر را ببینند متاسف می شوند، اکنون در این شرایط پیشنهاد می کنم که کارشناسانِ بازسازیِ پرتغالی نیز به این منطقه بیایند و در همفکری با کارشناسان میراث فرهنگی به بازسازی و بازسازی این بنای تاریخی یاری نمایند.

او با اشاره به ورود 800 هزار نفر گردشگر به جزیره هرمز تا قبل از شیوع کرونا، اظهار می نماید: گردشگری که به این جزیره می آید، قطعا برای ساحل هرمز نمی اید، چون ساحل همه جا هست، اما دو برند قابل توجه هر گردشگری که به این منطقه می آید کوه های رنگی و قلعه پرتغالی هاست. حالا در این شرایط به چه دلیل هرمز را برای مقصد سفر انتخاب می نمایند، آن هم وقتی متولیان این حوزه خود به یکی از مهمترین برند های جزیره هرمز آسیب وارد می نمایند.

بایرامی با بیان این که اقتصادِ گردشگری در هرمز به واسطه حضور گردشگران؛ فقر و بیکاری در جزیره تقریبا از بین برده بود، ادامه می دهد: 420 موتورِ سه چرخ گردشگر را در این منطقه جابجا می کردند، اگر هر کدام، نان آور یک خانواده چهار نفره هم باشد، در واقع دوهزار نفر از حمل گردشگر در این جزیره تامین می شد که با این فرایندِ کاری، می توان گفت چیزی حدود 500 خانوار دچار فقر می گردد و باز کارشان به دولت می افتد، آن هم در شرایطی که تا امروز هیچ سرمایه گذاری برای ایجاد اشتغال و نان آوری این مردم انجام نداده بودیم و آن ها خود دست به کار بودند، سفره آن ها را کور کردیم و اگر بازسازی قلعه به همین روش ادامه یابد، دیگر گردشگری وارد نمی گردد که بخواهد از قلعه دیدن کند.