نحوه انتخاب برندگان نوبل، چه کسانی نامزدهای نوبل را انتخاب می نمایند - کشتی کروز

در امسال میلادی هرچند تا به اکنون 301 نفر یا سازمان کاندیدای دریافت جایزه نوبل صلح شدند، اما هنوز هیچ نامی از کاندیداهای احتمالی دریافت این جایزه در رشته های پزشکی، فیزیک و شیمی منتشر نشده است. نامزدی در جوایز نوبل فرایندی طولانی دارد که از یک سال قبل شروع می گردد. البته فقط افرادی می توانند نامزدها را انتخاب نمایند که از طرف کمیته نوبل دعوتنامه رسمی دریافت نموده باشند.

طبق اطلاعات وب سایت جایزه نوبل، کمیته های مربوط به هر رشته فرم هایی محرمانه برای دانشمندان مختلف ارسال می نمایند تا افراد شایسته نامزدی این جایزه را اعلام نمایند.

فرایند انتخاب نامزدها در 3 رشته عنوان شده نیز مراحل خاصی دارد که هر سال تکرار می گردد. طبق این فرایند در ماه سپتامبر فرم های نامزدی برای دانشمندان ارسال می گردد. کمیته نوبل فرم هایی محرمانه را برای حدود 3 هزار نفر ارسال می نماید. این افراد استادان دانشگاه ها در سراسر دنیا، برندگان جایزه نوبل فیزیک و شیمی و پزشکی در سال های گذشته و اعضای آموزشگاه سلطنتی علوم سوئد هستند. فرم های تکمیل شده باید تا 31 ژانویه سال بعد به برای آموزشگاه نوبل ارسال شوند. کمیته نوبل نامزدها را آنالیز و کاندیداهای احتمالی را انتخاب می نماید.

در کل حدود 250 تا 350 نام به عنوان نامزد انتخاب می شوند. در ماه های مارس تا می کمیته نوبل نام کاندیداهای اولیه را برای ارزیابی فعالیت هایشان به کارشناسانی مشخص شده ارسال می نماید. در ماه های ژوئن تا آگوست کمیته نوبل گزارشی درباره توصیه ها به آموزشگاه سلطنتی علوم سوئد ارایه می نماید. در ماه سپتامبر کمیته نوبل گزارش خود را همراه توصیه هایی درباره کاندیداهای نهایی به اعضای آموزشگاه رویال سوئد ارایه می نماید. در نهایت برندگان این جایزه در ماه اکتبر اعلام می شوند. این برندگان در ماه دسامبر جایزه خود را دریافت می نمایند.

چه کسانی نامزدهای نوبل را انتخاب نمایند

برندگان نوبل پس از چند مرحله و با دقت زیاد انتخاب می شوند. این در حالی است که فرایند گزینش افرادی که نامزدها را انتخاب می نمایند نیز چندان ساده نیست. به همین دلیل افرادی می توانند فردی را برای دریافت جایزه نوبل پیشنهاد دهند که مشخصات خاصی داشتند. علاوه بر اعضای آموزشگاه سلطنتی علوم سوئد، اعضای کمیته نوبل در هر رشته و همچنین برندگان جوایز در سال های گذشته، استادان ارشد رشته های مذکور در انستیتو فناوری سوئد، دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ و انستیتو کارولینسکا در استکهلم می توانند در فرایند انتخاب نامزدها شرکت نمایند.

علاوه بر این گروه ها استادانی در هر رشته که حدقل در 6 دانشگاه یا کالج کرسی داشته باشند و توسط آموزشگاه سلطنتی علوم سوئد انتخاب شد اند، دعوتنامه برای انتخاب نامزد احتمالی جایزه نوبل را دریافت می نمایند. علاوه بر آن عده ای از دانشمندان که به تشخیص آموزشگاه علوم شایسته هستند، نیز دعوتنامه مذکور را دریافت می نمایند.

در این فرایند هیچ کس نمی تواند خود را نامزد دریافت جایزه کند.

75 درصد کاندیداهای نوبل افرادی نام آشنا هستند

به همین دلیل نظریه های مختلفی درباره شیوه انتخاب برنده جایزه نوبل وجود دارد. جولین زیراث یکی از اعضای آموزشگاه سلطنتی علوم سوئد در این باره به نشریه هندوستان بیزینس تایم می گوید: تعداد نامزدی های یک دانشمند برای دریافت جایزه یا محبوبیت او در یک رشته،دلیلی برای انتخاب او به عنوان برنده نوبل به حساب نمی آید.

جولین زیراث که یکی از اعضای انستیتو کارولینسکا و عضو کمیته نوبل نیز است، در این باره می گوید: سالانه چندصد نفر نامزد دریافت جایزه نوبل می شوند. حدود 25 درصد این افراد کاندیداهای جدید هستند که نام آنها به گوش کسی نخورده است. اما 75 درصد بقیه نامزدها اصولا افرادی نام آشنا هستند.

به گفته زیراث هرچند هیچ کس نمی تواند خود را نامزد دریافت این جایزه کند، اما حتی اگر فقط یک نفر نام دانشمندی را به عنوان نامزد ذکر نموده باشد، او برای این جایزه کاندید می گردد.

همچنین تعداد نامزدی یک نفر لزوما به معنای افزایش احتمال برنده شدن جایزه نوبل نیست. زیراث در این باره می گوید: جوایز علوم به طور معمول به دستاوردهایی اعطا می گردد که تغییری عظیم در طبیعت ایجاد نمایند.

هنگام انتخاب برنده نهایی، کمیته نوبل معمولا یک آزمایش حذفی انجام می دهد. هدف اعضای کمیته از این آزمایش آن است که بدانند بدون در نظر دریافت نام مخترع یا مکتشف، دستاورد او تا چه اندازه تاثیرگذار است.؟ یا آنکه گام بعدی در این پیشرفت علمی چیست؟ آیا نامزد احتمالی واقعا کاری غیر قابل پیش بینی انجام داده است؟